Jos Rovers vanaf het vliegveld van Reykjavik
Vliegveld van Reykjavik, 12 februari 2014
Dag twee van het forum stond in het teken van het oppakken van nieuwe ideeën. Meer dan voldoende redenen om dat te doen langs de weg van Theory U. Ik heb al veel teams en individuen in een U-proces begeleid. Toch vond ik het vandaag een voorrecht om zelf eens ín en niet vóór de groep te staan. Die plek werd met verve ingevuld door Otto Scharmer zelf.
Wat opvalt, is dat Scharmer een wat vrijere interpretatie geeft van de diverse stappen in de U. In eerder werk dat ik van hem zag was hij vaak strikter in taalgebruik en interventies. Nu mag het ook wat losser en daar ben ik erg blij mee. In dit soort processen werkt het beter als het wat luchtiger en eenvoudiger is.
Stap 1 is Waarnemen. Scharmer kiest er voor om hier de onderzoeksvraag te formuleren. Voor het forum luidt die: ‘hoe krijgen we de wereld van een ego- naar een eco-oriëntatie?’ De volgende stap is Zien. Vandaag werd dat ingevuld door een ruime selectie van sprekers die elk in 12 minuten hun betoog houden. Het ging over welzijn vs. welvaart, over sociale processen, over immigratie, duurzaam ondernemen, en nog meer. Zeker, dit zet je aan het denken en er ontstaan nieuwe vergezichten, maar, het is wel heel veel denken. Het heeft mijn voorkeur om in deze fase wat méér zintuigen te prikkelen. Wat doet muziek, beeldende kunst, poëzie, film? Ik ben gek op dat soort dingen; het maakt het allemaal wat lichter.
We stappen verder met een kort Reflecteren op alle verhalen die we zojuist gehoord hebben. Wat maakt het los? Wat wordt er mogelijk? Welke ruimte voel je ontstaan? Onder in de U is stap 4. Met een eenvoudige meditatie raakt Otto aan wat er uit de toekomst wil ontstaan. Hij heeft het steeds over ‘possibilities’ en zet me daarmee aan het denken. Het voelt alsof hij daarmee de opties al aan het beperken is. Wat vind je van ‘potential’? In mijn ogen omvat dat veel méér. De possibilities vind ik meer iets voor stap 5 Beweging. Hier vinden we de eerste kiemen van een nieuwe toekomst, hier zien we een glimp van hoe het gaat worden. Hier dikken we dus wat in van potential naar possibilities. De laatste stap is het ontwikkelen van een Prototype. Hier gaan we van possibilities naar options, in mijn terminologie dan. Vandaag op het forum besteden we veel tijd aan deze stap. Er zijn meerdere interventies mogelijk maar het traditionele bouwen en knutselen van een 3D prototype is het meest populair. Nieuwsgierig als ik ben, kies ik voor ‘prototyping door dialoog’. Dat heb ik niet eerder gedaan en ik ben heel benieuwd naar het resultaat. Niet heel verwonderlijk dat de dialoog toch al snel het karakter van ‘een goed gesprek’ krijgt en zonder strakke sturing ligt downloading al snel op de loer.
Interessant is de stap waarmee we afsluiten: Schrijven. “Put your pen on the paper and it will start writing”. Dit is een sterk punt en de mensen van MIT hebben ons gedurende beide dagen vaak laten schrijven om focus en verdieping aan te brengen.
Aan het eind van de dag realiseer ik me opnieuw hoe eenvoudig en vanzelfsprekend een U-proces werkt.
Heb je interesse om ook een proces langs Theory U mee te maken? Op 4 maart organiseren we een U-avond. Ik praat je bij en neem je in een paar uurtjes mee door de U. We werken gericht aan het thema van dit forum: van ego-systeem naar eco-systeem zodat je daar ook kennis mee kunt maken. Overtuigd dat een U proces wat is voor de veranderingen in jouw organisatie? Bel ons en we maken een afspraak.
U zegt het maar.
Jos Rovers
