Jos Rovers vanuit Boston
Boston, 11 februari 2014
Het Global Presencing Forum in Boston begon vandaag met een kort filmpje over Apollo 8. Deze ruimteshuttle ondernam in 1968 een reis naar de maan. Aan boord volop camera’s om opnamen te maken van de maan en van de rest van het universum. We waren niet eerder zo dicht bij de sterren, dus de lenzen waren gericht op het oneindige. Zowel in Apollo 8 als bij ‘mission control’ heerste een gezonde opwinding over wat de camera’s zouden vastleggen van het onmetelijke omspansel dat we de Ruimte noemen.
Dan besluit astronaut Ed Mitchell de camera om te draaien en terug te richten op de aarde. Wat dan gebeurt is schokkend. Geheel onverwacht ziet de hele wereld beelden van de eigen planeet. We kijken naar onszelf vanuit een perspectief dat we nog niet kenden. We zien de continenten, de blauwe zeeën, de witte polen en vooral een heel dun laagje om de planeet: de dampkring. Bij ‘mission control’ valt het gesprek stil. Iedereen kijkt vol verbazing naar de beelden van onze aarde vanuit de ruimte. Maar het is niet alleen het plaatje waar de mensen stil van zijn. Iets in hen wordt geraakt wanneer de camera opeens wordt omgedraaid en terug kijkt naar hen zelf.
Hier op het forum hebben we er over doorgepraat. Hoe is dit op ons eigen leven van toepassing? Vaak hebben mensen het gevoel dat ze op weg zijn ‘naar de sterren’. Onze eigen camera is gericht op de eindeloze doelen die we onszelf voorhouden. Naarmate we verder reizen, komen we niet alleen dichter bij de doelen, we gaan ook weer nieuwe, nog verder weg gelegen doelen zien. Net als bij Apollo 8 zijn we dusdanig geïnteresseerd in onze verre doelen dat we het idee over onszelf en onze herkomst kwijtraken. Het omdraaien van de camera, brengt dat besef ineens helemaal terug.
Ergens in ons leven draaien we onze camera om. Dan zien we ons Zelf. We zoeken hoe dat Zelf zich verhoudt tot onze doelen, onze reis, onze herkomst. Wie zijn we eigenlijk? Waar naartoe zijn we onderweg? En waarom? Het omdraaien van de camera leidt tot nieuwe vragen over onze ‘reis’, over de dingen die we doen en die we vanzelfsprekend vinden. Het is een zinvolle verandering van perspectief die nieuwe vragen en inzichten oproept.
Het kan geen toeval zijn dat ‘Selfie’ het meest populaire nieuwe woord van 2013 was. Waarom is die blik op Zelf zo belangrijk? Omdat het de eerste van twee stappen is voor het werken met co-creatieve processen. Scharmer houdt ons vandaag voor dat co-creatieve presencing processen (zoals hij het beschrijft in zijn boeken ‘Theory U’ en ‘Leiden vanuit de Toekomst’) hun basis vinden in het verbinden met het geheel vanuit het Zelf. Vanuit het Zelf kunnen we echt goed zien welke toekomst zich voor ons ontvouwt. Door ons vervolgens te verbinden met het geheel, ontdekken we welke respons van ons gevraagd wordt.
In de middag creëren we in groepen ons eigen co-creatieve proces. Onder leiding van Arawana Hayashi werken we in een Social Presencing Theatre aan een vraagstuk waar we binnen een uur een duidelijk inzicht in krijgen. Mooi werk, niet echt nieuw want in mijn eigen werkpraktijk pas ik dat al langer toe. Maar toegegeven, om het met deze internationale groep mensen in Boston te doen; dat is toch wel erg mooi.
Jos Rovers
