Frederic Laloux, organisatieadviseur en auteur van het boek Reinventing Organizations, onderzocht diverse vooruitstrevende organisaties die experimenteerden met nieuwe vormen van organiseren. Wat bleek? Al deze organisaties gebruiken, onafhankelijk van elkaar, identieke organisatiestructuren en praktijken. Vormen die geheel anders zijn dan we tot nu toe gewend zijn in organisaties. Deze samenhang toont aan dat we zijn aangekomen bij een nieuwe fase in onze ontwikkeling. In de geschiedenis van organisaties is duidelijk terug te zien dat we een aantal verschuivingen hebben meegemaakt. Laloux omschrijft deze paradigma's aan de hand van kleuren. De moderne organisaties die hij heeft onderzocht, noemt hij cyane organisaties (teal organizations).
Drie grote doorbraken in cyane organisaties
Laloux ontdekte dat er drie grote doorbraken centraal staan:
1. Zelfsturing
Cyane organisaties hebben de sleutel ontdekt om, zelfs grootschalig, effectief te opereren met een systeem dat uitgaat van gelijkwaardige relaties, zonder behoefte aan hiërarchie of consensus.
2. Heelheid
Organisaties zijn altijd plekken geweest die mensen aanmoedigen op hun werk te komen met een beperkt ‘professioneel’ ik en om andere delen van zichzelf bij de voordeur achter te laten. Ze verlangen vaak van ons dat we een mannelijke doortastendheid tonen, vastberadenheid en kracht laten zien, reserves en kwetsbaarheid wegstoppen. Rationaliteit heerst als een koning, terwijl onze emotionele, intuïtieve en spirituele kanten zich vaak onwelkom, niet op hun plaats voelen. Cyane organisaties hebben een consistent stelsel van praktijken ontwikkeld die ons uitnodigen onze innerlijke heelheid weer te omarmen en het geheel van wie wij zijn mee te nemen naar ons werk.
3. Evolutief doel
Van cyane organisaties wordt gezegd dat ze een eigen leven en richtingsgevoel hebben. In plaats van dat de toekomst wordt voorspeld en onder controle gebracht, worden de leden van de organisatie uitgenodigd te luisteren naar en te begrijpen wat de organisatie wil worden, welk doel zij wil dienen.
Cyane organisaties in de praktijk
De praktische toepassingen en uitvoering van deze nieuwe vorm van organiseren vormen een belangrijk onderdeel in het boek Reinventing Organizations. Met zeer uitgebreide praktijkcases van organisaties, waaronder Buurtzorg Nederland, FAVI en Patagonia, krijg je een duidelijk beeld van de toepassingen in de praktijk.
Frederic Laloux benadrukt dat zijn boek geen stappenplan is voor een kant-en-klaar nieuw organisatiemodel. We staan aan het begin van het Cyane paradigma en daarmee zal de concrete invulling doorontwikkelen. Het boek is een sterk onderbouwde blauwdruk voor hoe we bedrijven en instellingen op zo’n manier kunnen organiseren dat ze het werk heel veel productiever en betekenisvoller kunnen maken.
